Wat is neurodermitis en wat helpt bij neurodermitis?

January 3, 2023

Wat is neurodermitis en wat helpt bij neurodermitis?

by Lena Severin

Naast de andere huidaandoeningen, zoals dermatitis perioralis, psoriasis etc., die we hier op de blog al besproken hebben, mag atopische dermatitis natuurlijk niet ontbreken.

En waarom mag het niet ontbreken? Het is een van de meest voorkomende huidaandoeningen, hoewel je er waarschijnlijk beter mee bekend bent als 'neurodermitis'. Daarom vind ik het zo belangrijk om erover te schrijven en je tips te geven hoe je je huid optimaal kunt ondersteunen.

Hiervoor is het bijzonder belangrijk om te begrijpen wat er met de huid gebeurt bij neurodermitis. Als je er zelf last van hebt, weet je dit misschien al, maar toch wil ik zoveel mogelijk voorlichting geven om meer en meer kennis over deze gebieden van huidverzorging bij te brengen. Wat we nodig hebben, is meer begrip en minder schaamte.

Dat komt omdat veranderingen in de huid meestal gemakkelijk van buitenaf te zien zijn en moeilijk te verbergen zijn. De aandoening is dus ook psychologisch zeer belastend voor de betrokkenen. Key fact: Vaak behoren ook factoren als stress en interne onrust tot de triggers, omdat zij bepaalde immuuncellen stimuleren die op hun beurt ontstekingsboodschappers afgeven! Dat is niet goed.

Dus hoe meer we er openlijk over praten, hoe meer we de druk kunnen wegnemen en de huid de kans kunnen geven te genezen.

In dit artikel leer je

  1. Wat houdt neurodermitis precies in en hoe uit het zich?
  2. Hoe ontstaat neurodermitis?
  3. Welke factoren kunnen verandering brengen?
  4. Waar je nog meer op moet letten
  5. Wat je kunt doen tegen neurodermitis
  6. Mijn 7 tips voor neurodermitis

1. Definitie: Wat betekent neurodermitis precies en hoe uit het zich?

Neurodermitis is een chronische huidziekte die in fasen verbetert, maar ook weer kan verergeren. In technische termen heet deze aandoening chronisch terugkerend.

Het uit zich vooral in uitgesproken jeuk, droge huid en eczeem, d.w.z. sterk ontstoken gebieden. Gewoonlijk treden deze symptomen al in de kindertijd op en komen ze ook bij kinderen vaker voor: 10-15 % van alle kinderen krijgt de ziekte. Tijdens de puberteit verdwijnt het echter in de meeste gevallen, waardoor slechts 1-3 % van alle volwassenen er last van heeft.

Op volwassen leeftijd manifesteert atopische dermatitis zich meestal op de armen, knieën en andere buigzijden, maar ook op de handen. Bij kinderen, in toenemende mate op wangen, armen en benen.

Bij baby's kan een aanwijzing voor neurodermitis de zogenaamde melkkorst zijn. Een korstige uitslag op het hoofd en gezicht. Bij kinderen komt de uitslag vooral voor op de buigzijden van de armen en benen, maar ook op het gezicht en de hals. Vanwege de jeuk vinden kinderen het vaak moeilijk om niet aan de getroffen gebieden te krabben. Naast de droge huidschilfers, papels en roodheid die typisch zijn voor de ziekte, ontstaan dus snel ontstekingen en korstjes op de open huidzones.

Atopisch eczeem op de elleboog

Neurodermitis kan zich dus zeer verschillend en vooral op verschillende plaatsen manifesteren. Het belangrijkste symptoom blijft echter ernstige jeuk, die bij de definitieve diagnose aanwezig moet zijn.

Bijzonder problematisch hierbij is natuurlijk het verhoogde risico op infectie door bacteriën, die sneller kunnen binnendringen en extra ziekten kunnen veroorzaken door de droge, gebarsten huid en de daaruit voortvloeiende beschadigde huidbarrière. Meer hierover onder punt 5.

Hoewel het aantal nieuwe gevallen de afgelopen 10 jaar is verdubbeld, is de oorzaak van deze huidziekte nog niet volledig bekend. Er worden echter verbanden gezien tussen de werking van het immuunsysteem en allergische reacties. In de meeste gevallen hebben bepaalde uitlokkende factoren de reactie van de huid uitgelokt.

Dat het via erfelijke aanleg kan worden doorgegeven is echter al bewezen en geldt voor ongeveer 70% van mensen met deze aandoening.

2. Pathogenese: Hoe ontstaat neurodermitis?

Aangezien de oorzaken van neurodermitis, afgezien van erfelijkheid, nog niet volledig zijn onderzocht, kan ik je alleen de vermoedelijke en momenteel besproken oorzaken vertellen:

  • een disfunctie van het immuunsysteem van de huid
  • stoornissen van het neurovegetatieve systeem, d.w.z. dat het belangrijkste controlecentrum van het lichaam niet goed functioneert
  • de hoornlaag van de huid vertoont ongewone eigenschappen en er treden structurele veranderingen op in belangrijke bestanddelen zoals ceramiden, eiwitten en enzymen
  • Volgens de nieuwe bevindingen veronderstellen de onderzoekers ook dat de natuurlijke huidbarrière bij neurodermitis niet volledig functioneert, aangezien kon worden vastgesteld dat het ontbreekt aan een essentieel eiwit dat verantwoordelijk is voor de structuurvorming en keratinisatie, d.w.z. stabilisatie van de huid. Evenzo is een deelaspect van de verstoorde huidbarrière een lipometabole stoornis van de huid. Dit leidt tot een gebrek aan lipiden, waardoor de huid droog en geïrriteerd wordt. Deze toestand werkt ontstekingsbevorderend en werkt dus infecties in de hand.
  • Ook wordt aangenomen dat neuropeptiden, d.w.z. door zenuwcellen afgegeven boodschapperstoffen, in verband worden gebracht met de ontwikkeling van neurodermitis. Van stress en psychologische overbelasting is ook bekend dat ze een rol spelen bij de ontwikkeling.
  • Bij genetische aanleg is de kans 60-80% als beide ouders de ziekte hebben

We zien dus dat neurodermitis veel verschillende oorzaken kan hebben. Daarom is het een zogenaamde multifactoriële ziekte, zoals bij veel andere huidaandoeningen het geval is!

3. Triggerfactoren: Welke factoren kunnen een nieuwe terugval bevorderen?

Neurodermitis in het decolleté

Zoals ik aan het begin van het artikel al zei, kan de manifestatie van neurodermitis soms zwakker of sterker zijn en ook helemaal ontbreken. Daarom spreken we ook van zogenaamde terugvallen. Deze episodes worden vaak uitgelokt door stoffen of situaties. Hier zijn enkele algemene voorbeelden:

  • agressieve schoonmaakmiddelen
  • contact met omgevingsallergenen (dierenhaar, pollen, huisstofmijt, enz.)
  • bepaalde ingrediënten in voedsel (bv. melk, citrusvruchten, enz.)
  • stress
  • zweet

Daarom kun je het beste vooral letten op de volgende omstandigheden en factoren die een episode kunnen uitlokken of verergeren:

  • Allergenen / Pollen / Dierenharen / Voedsel 
  • infecties 
  • emotionele spanning / stress overspannenheid angst opwinding 
  • mechanische huidprikkels / krassende stoffen, borstelen
  • uitdroging van de huid / verwarming van de lucht
  • zwaar zweten/sporten, sauna, warm en vochtig klimaat 
  • klimaat- en weerschommelingen in het algemeen
  • hormoonschommelingen
  • voeding / bekende allergieën
  • gezondheid van de darmen

4. Complicaties: waar je nog meer op moet letten!

Door de tekortkomingen in de huidbarrière is er meestal sprake van een verstoorde huidflora. De bacteriën, virussen en schimmels die van nature op onze huid aanwezig zijn, zijn dus uit balans en kunnen ons niet meer zo goed beschermen tegen ongewenste indringers.

Sijpelende, gekrabde plekken vormen een groot risico op infectie, bijvoorbeeld door stafylokokken, die in ernstige gevallen zeer hardnekkig kunnen zijn. Wees vooral voorzichtig dat je niet aan de jeukende plekken krabt. Ook al is dit waarschijnlijk een van de moeilijkste oefeningen!

De droogte van de huid maakt het ook bijzonder gemakkelijk voor gisten en schimmels om zich in de kleine kloven te nestelen, waardoor de ontstekingsreactie nog wordt versterkt.

Een verzwakt immuunsysteem kan er ook voor zorgen dat herpesvirussen sneller tevoorschijn komen.

5. Therapie: Wat je kunt doen tegen neurodermitis?

Bij alle niet geheel duidelijke oorzaken en onaangename gevolgen wil ik je nu een klein sprankje hoop geven.

Het belangrijkste is om de stoffen en situaties die een terugval uitlokken te vermijden. Zorg er bijvoorbeeld voor dat je geen wol draagt, draag handschoenen bij het schoonmaken en vermijd mechanische irritaties zoals wrijving. Om de droogte tegen te gaan, kunnen oliebaden of crèmes met ureum helpen.

Bij acute aanvallen kunnen antihistaminica en glucocorticoïden, die tot de steroïdhormonen behoren, de jeuk verlichten. Je mag echter niet te lang glucocorticoïden gebruiken om te voorkomen dat het weefsel dunner wordt of krimpt. Natuurlijk kun je ze het beste helemaal vermijden, maar toch wil ik je hier alle mogelijkheden laten zien.

Bij ernstigere infecties is het natuurlijk altijd raadzaam om een dermatoloog te raadplegen om verspreiding te voorkomen!

In 2018 werd Dupilumab goedgekeurd voor therapie als een zogenaamde 'biological' en biedt hoop als een alternatief met weinig bijwerkingen voor systemische, d.w.z. oraal ingenomen, therapieën. Biologicals zijn geneesmiddelen die worden geproduceerd met behulp van biotechnologie en genetische manipulatie. Dit zijn meestal antilichamen, lichaamseigen stoffen en eiwitten.

Momenteel wordt de goedkeuring van andere biologicals onderzocht, zodat we kunnen aannemen dat dupilumab binnenkort niet langer het enige alternatief zal zijn.

6. Mijn 7 tips voor neurodermitis

Maar omdat ik het belangrijk vind dat je je huid ook zelf kunt ondersteunen en niet afhankelijk bent van artsen e.d., geef ik je nog wat tips die je ook voor jezelf kunt uitvoeren, waarbij je de gezondheid van je huid ook in eigen hand kunt nemen!

Het allerbelangrijkste van huidverzorging bij atopische dermatitis is goede basiszorg en het besef dat je huid een orgaan is dat veel aandacht en liefdevolle zorg nodig heeft.

Dit zal je huidbarrière helpen ondersteunen, de jeuk verlichten en het risico op ontstekingen minimaliseren.

Let altijd op de ingrediënten van je verzorgingsproducten

De producten mogen geen geurstoffen, kleurstoffen, monohydrische alcoholen en conserveringsmiddelen bevatten. Dat vind je niet terug in onze producten. Voorzichtigheid is ook geboden met essentiële oliën, omdat deze allergieën kunnen veroorzaken. Daarom gebruiken we ze alleen in geselecteerde producten, zoals onze deodorant.

Gebruik een mild reinigingsmiddel

Bij het reinigen van de huid is het belangrijk uitdrogende stoffen zoals alcohol of sterke oppervlakteactieve stoffen te vermijden. Meestal wijzen sterk schuimende producten hierop. Vermijd ook een te lang warm bad, want dat kan je huid nog meer uitdrogen. In plaats daarvan worden vaak korte, lauwe oliebaden aanbevolen.

Als alternatief reinigt en hydrateert onze Douchegel je huid in alle zachtheid. Na de reiniging de huid lichtjes droogdeppen zonder te wrijven en dan onmiddellijk verzorgen. Zo voorkom je verder vochtverlies. Voor je gezicht is onze reinigingsolie ook geschikt voor de gevoelige huid.

Geef altijd voldoende zorg

Zoals we nu weten, gaat het niet helemaal goed met de door atopische dermatitis aangetaste huid. Er zijn veranderingen in zijn belangrijke onderdelen en daardoor kan het zijn taken niet meer uitvoeren. Daarom moet je je huid altijd verzorgen met zo zacht en natuurlijk mogelijke producten. Aangezien de huid in dit geval vetten mist, is onze Amandelolie bijzonder geschikt. De olie wordt zeer goed verdragen en wordt ook gebruikt bij de verzorging van baby's. Het voorziet de huid van lipiden en versterkt tegelijkertijd de huidbarrière. Evenals een hydraterende bodylotion met sheaboter en glycerine.

Rozenbottelzaadolie is ook hier bijzonder veelzijdig. Met zijn hoge gehalte aan carotenoïden (provitamine A) heeft de olie een antioxiderende werking en stimuleert hij je celvernieuwing. Het is ook rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren, die je huid voeden en haar beschermende barrière versterken. Het ondersteunt ook de celvernieuwing en helpt zo de huid zichzelf te vernieuwen. Meer informatie over onze rozenbottelzaadolie vind je in dit artikel.

Met onze verkoelende en verzachtende aloë vera gel kun je de jeuk bestrijden, vooral tijdens een terugval. Het is het beste om je huid twee keer per dag te verzorgen!

Zoek uit of je darmen in orde zijn

Met het risico mezelf te herhalen: controleer je darmen! Onze huid is nu eenmaal rechtstreeks verbonden met ons spijsverteringsstelsel en is vaak een goede spiegel dat er intern iets mis is met ons.

Een gezonde darm is een zeer belangrijke basis en een van de belangrijkste factoren voor een gezonde huid. Helaas wordt dit punt veel te vaak verwaarloosd en daarom kan ik het niet vaak genoeg noemen.

Let op je dieet

Zoals we al hebben gezien bij de uitlokkende factoren, kunnen bepaalde voedingsmiddelen huidaandoeningen zoals neurodermitis zeker verergeren. Deze voedingsmiddelen kunnen al dan niet individuele triggers zijn. Je kunt proberen bepaalde voedselgroepen te schrappen om te zien hoe je huid verandert. Dit zijn vaak gluten, suiker en zuivelproducten.
Een huiddagboek met aandacht voor voeding kan hierbij helpen.

Zoek iets dat je gelukkig maakt

Dit kan een bepaalde sport zijn, of wandelen, schilderen, mediteren enz. Stress verminderen is zo belangrijk voor ons en onze gezondheid. Onze huid kan dus ook veel baat hebben bij dingen die we leuk vinden, die ons verbinden met andere mensen en met onszelf. Ergens is het ook duidelijk, want onze huid is het orgaan waarmee we contact maken met onze buitenwereld, deze verkennen, ervaren en voelen.

Accepteer jezelf

Ik ben er vast van overtuigd dat als we iets proberen te onderdrukken en het niet willen toegeven, het zich alleen maar groter en sterker in onze aandacht zal dringen! 

Daarom geloof ik dat jezelf accepteren zoals je bent een grote stap in de goede richting is. Niemand is perfect en ieder van ons heeft zijn eigen persoonlijkheid. Zorg voor minder stress, dat help voor een perfecte huid. Natuurlijk is het belangrijk om iets te doen en de huid zoveel mogelijk te ondersteunen, maar we mogen niet vergeten hoe belangrijk de houding ten opzichte van onszelf is.

Ik hoop dat ik je heb kunnen helpen en ik zou graag van je horen en jouw verhaal lezen. Heb je nog andere tips die anderen kunnen helpen?

Take care!


Sources

1. https://www.amboss.com/de/wissen/Atopische_Dermatitis, geöffnet 05.10.2020

2. Auflage, Elsässer Sabine, Körperpflegekunde und Kosmetik, Springer Medizin Verlag Heidelberg 2008